Feng shui yang bermaksud feng sebagai 'angin' dan shui adalah 'air' pada dasarnya adalah kepercayaan masyarakat Cina yang mempercayai kaitan antara kehidupan manusia dengan alam semulajadi, lalu mempelajari bagaimana agar manusia dapat hidup selaras dengan alam di sekitarnya.
Perkataan 'feng shui' yang bermaksud 'angin-air' ini dipetik dari satu rangkap dalam buku Zangshu yang dikarang oleh Guo Pu ketika zaman Dinasti Jin.
Semua benda di alam ini memiliki tenaga 'Chi', dikategorikan kepada 5 unsur iaitu air, api, logam, tanah, kayu dan air, lalu disusun memberikan keseimbangan tenaga yang dikenali sebagai "yin" dan "yang".
Feng Shui bukan agama atau amalan spiritual, lebih difahami sebagai satu "sains" yang menyusun 5 objek tadi agar berada di dalam keadaan seimbang dan harmoni.
Sebarang tapak yang dianggap penuh tuah ditentukan (begantung kepada jenis ilmu yang diamalkan) melalui rujukan kpeada ciri persekitaran setempat seperti jasad air (sungai, tasik dan sebagainya) mahupun arah ditunjuk bintang ataupun kompas.
FENG SHUI DALAM MASYARAKAT CINA
Feng Shui adalah ilmu yang berkaitan astronomi dan geografi untuk membantu masyarakat Cina memperbaiki kehidupan, ia wujud lebih 3,500 tahun dahulu. Tujuan utama Feng Shui adalah untuk memilih lokasi yang bersesuaian mengikut kedudukan dan paksi masa dan kini pengaruhnya kian menular ke negara Barat.
Namun, ada juga masyarakat Cina yang tidak mempercayai Feng Shui. Ia terbahagi kepada dua iaitu Yang Feng Shui dan Ying Feng Shui yang melibatkan lima elemen atau 'Wu Xiang'.
Wu Xiang melibatkan lima unsur alam yang dapat mempengaruhi individu iaitu tanah, air, api, kayu dan logam. Semua unsur ini memberi kesan kepada individu dalam aspek kesihatan, kesesuaian hubungan, bakat, pekerjaan, perwatakan dan sifat setiap individu.
Daripada unsur yang terdapat dalam Wu Xiang ini juga, ia memberi pemahaman terhadap kesan sekeliling individu dan menjadi konsep yang penting dalam menganalisa nasib seseorang.
Masyarakat Cina percaya bahawa sesuatu yang nyata di dunia ini sama ada jelas ataupun tidak, dikategorikan sebagai tanah, air, api, kayu dan logam. Unsur yang ada dalam setiap individu boleh dinilai mengikut waktu kelahiran di bawah:
Warna melambangkan kerjaya
Menurut pengamal Feng Shui, warna emas adalah kerjaya yang berkaitan dengan logam, perkakasan, barang kemas, kakitangan kerajaan, peguam, dan industri perbankan.
Warna sesuai ialah warna emas dan warna tanah dan warna tidak sesuai adalah warna api dan warna air kerana ia mencairkan emas.
Warna tanah ialah berkaitan kristal, marmar, jubin dan batu dan kerjaya yang berkaitan ialah industri hartanah, konsultan dan kecantikan.
Warna yang sesuai ialah warna tanah merah dan warna api manakala yang tidak sesuai ialah warna hijau tumbuhan dan warna emas.
Warna air berkaitan kerjaya ialah pengangkutan, kelasi, dan nelayan dan warna sesuai ialah warna air dan warna emas serta warna yang tidak sesuai ialah warna bumi dan warna tumbuhan.
Warna api berkaitan kerjaya ialah polis, tentera, automotif, industri elektrik, restoran dan sebagainya serta warna sesuai ialah warna api dan warna tumbuhan dan warna tidak sesuai ialah warna bumi dan warna tumbuhan.
Warna tumbuhan ialah kerjaya berkaitan perladangan, restoran vegetarian, industri surat khabar, percetakan dan sebagainya dan warna yang sesuai ialah warna tumbuhan dan warna air manakala warna yang tidak sesuai ialah warna emas dan warna api.
Pembinaan Dan Hiasan
Secara tradisinya, feng shui dibahagikan kepada Yang Feng Shui (rumah) dan Ying Feng Shui (perkuburan).
Terdapat empat elemen utama dalam menentukan lokasi pembinaan rumah untuk mendapatkan kemakmuran dan kesejahteraan penghuninya.
Elemen tersebut ialah Kura-kura Hitam (Black Turtle) atau 'Huo Xuan Wu', Pheonix Merah (Red Pheonix) atau 'Qian Zhu Que', Naga Hijau (Green Dragon) atau 'Zua Qing Long' dan Harimau Putih (White Tiger) atau 'You Bai Hu'.
Sebuah rumah yang berada di belakang bangunan besar dan tinggi adalah bagus kerana mempunyai sokongan yang kuat atau 'Kao Shan' disebabkan ada elemen Kura-kura Hitam. Rumah yang membelakangkan bukit juga memberi petunjuk baik kerana mudah mendapatkan bantuan.
Namun, jika rumah berhampiran pasar yang bising atau pusat hiburan, tidak akan mendapat bantuan yang diharapkan ketika menghadapi kesusahan. Oleh itu, alat perhiasan Feng Shui seperti kura-kura berkepala naga bersama pagoda perlu diletakkan.
Selain itu, penghuni akan bertuah jika bangunan di sebelah kiri lebih tinggi daripada tempat kediaman kerana ia membawa unsur Naga Hijau. Selain itu, jika terdapat banyak bangunan, kawasan perumahan, pokok-pokok tinggi dan bukit-bukau di sebelah kiri, akan sentiasa mendapat dorongan untuk melakukan pekerjaan yang diceburi.
Elemen Harimau Putih yang terletak di sebelah kanan rumah haruslah rendah dan tidak boleh tinggi daripada Naga Hijau. Jika keadaannya terbalik, isteri pemilik rumah akan lebih berkuasa daripada tuan rumah.
Kawasan perkuburan
Secara umumnya, Feng Shui di tanah perkuburan tidak sama seperti Feng Shui yang diketahui oleh masyarakat. Feng Shui di tanah perkuburan memerlukan lebih banyak kepakaran dan pengalaman untuk memperincikan setiap perkara apabila meninggal dunia.
Tanah perkuburan perlu memenuhi beberapa kriteria penting agar ahli keluarga yang masih hidup dapat hidup dengan tenang dan bernasib baik.
Menurut kepercayaan masyarakat Cina, kubur mestilah berada di kawasan lereng bukit supaya membawa tuah kepada si mati.
Kawasan yang baik mengikut kepercayaan masyarakat Cina ialah tempat yang membelakangkan bukit yang berunsurkan elemen Kura-kura Hitam sebagai simbolik kepada teras yang kukuh dan mempunyai aliran sungai atau lapangan tanah yang luas di bahagian depannya yang menunjukkan elemen Pheonix Merah.
Di bahagian kiri pula perlulah bahagian yang tinggi kerana menunjukkan elemen Naga Hijau. Manakala, di sebelah kanan perlu lebih rendah bagi menunjukkan elemen Harimau Putih.
VASTHU SASTRA DAN MASYARAKAT INDIA
Feng Shui dalam masyarakat India pula dikenali sebagai Vasthu Sastra, membantu mencapai kesempurnaan hidup. Mereka percaya bahawa Vasthu Sastra adalah fakta kehidupan dan bukannya sesuatu yang tahayul.
Vasthu Sastra adalah seni bina masyarakat India purba yang menumpukan kepada reka bentuk dan lanskap, dipercayai dibangunkan antara 10,000 S.M.
Masyarakat India percaya bahawa sesuatu boleh dibaiki sebelum menyusun semula tempat bekerja atau rumah dengan menggunakan mandala dalam Vaasu.
Mandala adalah satu rajah Vaasu iaitu pengamalnya akan berunding untuk memutuskan reka bentuk terbaik untuk sesebuah bangunan.
Vasthu Sastra menggunakan sistem grid tiga lapisan untuk penyediaan susun atur terbaik bagi rumah, pejabat atau tapak perdagangan.
Masyarakat India mempercayai Vasthu Sastra bukan sesuatu yang tahayul, sihir, dan bukan persoalan tentang iman, tetapi adalah satu fakta kehidupan.
Vasthu Sastra adalah seni bina India yang sangat lama. Cendekiawan India di zaman purba menciptanya untuk kebajikan manusia. Pengetahuan mengenainya membantu dalam keamanan mental, kesihatan, dan kekayaan.
Lima elemen asas
Dalam elemen bumi, pemilihan tapak pembinaan adalah sangat penting. Persekitaran yang hijau, ketersediaan air dan tanah amat sesuai untuk membina bangunan. Elemen air pula berkaitan dengan arah aliran. Aliran air domestik mesti keluar dari Utara ke Timur seperti air di bilik mandi kerana dianggap bertuah.
Elemen kebakaran pula yang melibatkan peralatan dapur, air dan sebagainya perlu diletakkan pada arah Tenggara.
Untuk elemen udara ia perlu memasuki bangunan Utara ke Timur. Semua bukaan untuk kemasukan udara seperti pintu, tingkap, penghawa dingin, beranda dan balkoni harus mengikut arah yang betul.
Elemen ruang pula mempunyai pengaruh yang banyak dalam mendapatkan tenaga darat tanpa halangan.
Namun, bangunan menjadi penghalang kepada kesan langit terbuka. Secara tradisinya setiap rumah di India mempunyai ruang terbuka atau Court Yard di pusat rumah.
FENG SHUI DALAM MASYARAKAT MELAYU
Seni ukiran sememangnya terkenal dalam tradisi masyarakat Melayu sejak dari dulu lagi. Menurut pengukir yang berpengalaman, terdapat beberapa kayu yang mempunyai semangat dari segi fizikal dan batin.
Orang-orang tua dahulu kala percaya bahawa kayu di hutan belantara mempunyai jenggi atau roh pada pokok dan ini menyebabkan ia berpuaka atau berpenunggu.
Ukiran dan tiang seri rumah
Peletakan kayu untuk tiang seri mempunyai caranya yang tersendiri iaitu dengan meletakkan bahagian akar kayu di pangkal tiang, manakala bahagian pucuk kayu diletakkan pada hujung tiang.
Tukang kayu akan turut serta semasa menebang pokok bagi mengelakkan kekeliruan. Bahagian akar dan pucuk kayu akan ditanda sebelum ditebang.
Pada kebiasaannya, penebang pokok akan memberi salam kepada pokok dan dan doa-doa tertentu akan dibaca dengan menghadap kiblat sebelum memulakan kerja menebang.
Sesetengah tukang kayu atau pengukir percaya bahawa mereka perlu berada di dalam hutan dalam tempoh tertentu sehingga mendapat pokok kayu yang bersemangat.
Bulan Islam yang sesuai untuk ke hutan adalah bulan Ramadhan, Syaaban, Zulhijah, Safar dan Rabiulakhir dan kerja-kerja menebang perlu dielakkan pada hari Rabu dan Sabtu.
Sebelum menebang pokok, upacara menepung tawar akan dilakukan untuk menghalau jenggi kayu tidak kiralah semangat itu baik atau jahat.
Kayu yang tidak berpenunggu akan menyebabkan sesuatu ukiran yang dihasilkan akan hilang seri dan tiada nilai seni.
Kayu merbau yang dipercayai menjadi tempat persinggahan makhluk halus misalnya tidak digunakan sebagai bahan binaan rumah terutamanya untuk membuat tiang seri kerana tiang seri adalah nadi atau semangat rumah.
HUKUM ISLAM
Dalam Islam, Feng Shui adalah bid'ah iaitu sesuatu yang diada-adakan dalam bentuk yang belum ada contohnya sama ada baik atau buruk.
Feng Shui terbahagi kepada tiga jenis bid'ah:
Contohnya, jika seseorang meletakkan benda, lukisan atau tempat air pada lokasi yang ditentukan, maka akan mendapat kemakmuran ekonomi.
Sebagaimana sabda Rasulullah SAW yang menyatakan bahawa: "Ketahuilah bahawa sebaik-baik ucapan adalah kitab Allah (Al-Qur'an), sebaik-baik petunjuk adalah petunjuk Muhammad SAW dan sejelek-jelek perkara agama sepeninggalanku adalah melakukan sesuatu yang baru dalam agama, yang demikian itu disebut bid'ah dan setiap bid'ah itu pasti sesat." (Hadis Riwayat Muslim)
Teori-teori Feng Shui tidak ada dalam dalil syarak, maka ia adalah Bid'ah Sayyiah kerana hal-hal yang diajar Rasulullah dengan bersumberkan Al-Quran dan As-Sunnah tidak dapat dipastikan kebenarannya.
Pembudayaan nilai Islam dalam rekabentuk rumah tradisional Melayu
Konsep pembudayaan masyarakat Melayu dahulu memang dikenali sebagai masyarakat yang sangat berpegang teguh kepada ajaran agama.
Reka bentuk rumah tradisional masyarakat Melayu juga mengambil kira batas-batas pergaulan serta hubungan antara lelaki dan perempuan.
Syariat Islam mewajibkan bilik tidur di antara anak lelaki dan perempuan diasingkan bagi mengelakkan berlakunya perkara yang tidak diingini seperti sumbang mahram.
Selain itu, rumah Melayu mempunyai ciri-ciri keislaman yang terdapat pemisahan bagi tetamu lelaki dan perempuan.
Ruang beranda lazimnya menjadi tempat bagi kaum lelaki berhimpun sebaliknya ruang tamu dan dapur untuk kaum wanita berbual-bual dan menyediakan hidangan.
Tempayan atau guri diletakkan di setiap anak tangga bertujuan mencuci kaki sebelum menaiki rumah kerana masyarakat Melayu amat mementingkan kebersihan diri dan rumah.
Rumah Melayu juga memisahkan bilik air dan tandas daripada struktur rumah seperti binaan masjid atau surau yang memisahkan struktur masjid daripada tandas atau bilik air.
Bentuk binaan tandas
Melayu juga menepati tuntutan syariat antaranya tidak mengadap kiblat dan tidak membelakangi kiblat, mestilah tertutup dari pandangan umum, mengelakkan bau busuk, jauh daripada saliran atau sungai, jauh daripada rumah atau penempatan umum.
Aspek keselesaan
Struktur tiang rumah yang tinggi bertujuan membenarkan peredaran udara yang baik di bahagian bawah rumah kerana udara dapat mengalir dengan baik melalui celah-celah lantai. Kayu merupakan bahan utama penghasilan rumah tradisional Melayu.
Dari segi keselesaan, binaan daripada kayu mempunyai tahap penyerapan haba yang rendah sekali gus mengurangkan haba di dalam rumah dan menjadikan penghuni merasa lebih selesa.
Struktur bumbung yang dihasilkan daripada daun nipah, diikat dengan rotan nipis. Daun nipah senang diperolehi dan tahan lebih lama serta dapat mengurangkan penyerapan haba secara optima daripada sinaran matahari.
Menanam pokok di halaman dan di sekeliling rumah telah berfungsi sebagai penanda membezakan sempadan tanah dengan orang lain. Maka pagar tidak perlu di kawasan rumah mereka. Pokok-pokok ini akan membebaskan wap air yang akan menyejukkan kawasan sekitar rumah dan halaman.
Wallahu a'lam.
BACA INI JUGA:
sumber: 1 | 2
Perkataan 'feng shui' yang bermaksud 'angin-air' ini dipetik dari satu rangkap dalam buku Zangshu yang dikarang oleh Guo Pu ketika zaman Dinasti Jin.
Semua benda di alam ini memiliki tenaga 'Chi', dikategorikan kepada 5 unsur iaitu air, api, logam, tanah, kayu dan air, lalu disusun memberikan keseimbangan tenaga yang dikenali sebagai "yin" dan "yang".
Feng Shui bukan agama atau amalan spiritual, lebih difahami sebagai satu "sains" yang menyusun 5 objek tadi agar berada di dalam keadaan seimbang dan harmoni.
Sebarang tapak yang dianggap penuh tuah ditentukan (begantung kepada jenis ilmu yang diamalkan) melalui rujukan kpeada ciri persekitaran setempat seperti jasad air (sungai, tasik dan sebagainya) mahupun arah ditunjuk bintang ataupun kompas.
FENG SHUI DALAM MASYARAKAT CINA
Feng Shui adalah ilmu yang berkaitan astronomi dan geografi untuk membantu masyarakat Cina memperbaiki kehidupan, ia wujud lebih 3,500 tahun dahulu. Tujuan utama Feng Shui adalah untuk memilih lokasi yang bersesuaian mengikut kedudukan dan paksi masa dan kini pengaruhnya kian menular ke negara Barat.
Namun, ada juga masyarakat Cina yang tidak mempercayai Feng Shui. Ia terbahagi kepada dua iaitu Yang Feng Shui dan Ying Feng Shui yang melibatkan lima elemen atau 'Wu Xiang'.
Wu Xiang melibatkan lima unsur alam yang dapat mempengaruhi individu iaitu tanah, air, api, kayu dan logam. Semua unsur ini memberi kesan kepada individu dalam aspek kesihatan, kesesuaian hubungan, bakat, pekerjaan, perwatakan dan sifat setiap individu.
Daripada unsur yang terdapat dalam Wu Xiang ini juga, ia memberi pemahaman terhadap kesan sekeliling individu dan menjadi konsep yang penting dalam menganalisa nasib seseorang.
Masyarakat Cina percaya bahawa sesuatu yang nyata di dunia ini sama ada jelas ataupun tidak, dikategorikan sebagai tanah, air, api, kayu dan logam. Unsur yang ada dalam setiap individu boleh dinilai mengikut waktu kelahiran di bawah:
Warna melambangkan kerjaya
Menurut pengamal Feng Shui, warna emas adalah kerjaya yang berkaitan dengan logam, perkakasan, barang kemas, kakitangan kerajaan, peguam, dan industri perbankan.
Warna sesuai ialah warna emas dan warna tanah dan warna tidak sesuai adalah warna api dan warna air kerana ia mencairkan emas.
Warna tanah ialah berkaitan kristal, marmar, jubin dan batu dan kerjaya yang berkaitan ialah industri hartanah, konsultan dan kecantikan.
Warna yang sesuai ialah warna tanah merah dan warna api manakala yang tidak sesuai ialah warna hijau tumbuhan dan warna emas.
Warna air berkaitan kerjaya ialah pengangkutan, kelasi, dan nelayan dan warna sesuai ialah warna air dan warna emas serta warna yang tidak sesuai ialah warna bumi dan warna tumbuhan.
Warna api berkaitan kerjaya ialah polis, tentera, automotif, industri elektrik, restoran dan sebagainya serta warna sesuai ialah warna api dan warna tumbuhan dan warna tidak sesuai ialah warna bumi dan warna tumbuhan.
Warna tumbuhan ialah kerjaya berkaitan perladangan, restoran vegetarian, industri surat khabar, percetakan dan sebagainya dan warna yang sesuai ialah warna tumbuhan dan warna air manakala warna yang tidak sesuai ialah warna emas dan warna api.
Pembinaan Dan Hiasan
Secara tradisinya, feng shui dibahagikan kepada Yang Feng Shui (rumah) dan Ying Feng Shui (perkuburan).
Terdapat empat elemen utama dalam menentukan lokasi pembinaan rumah untuk mendapatkan kemakmuran dan kesejahteraan penghuninya.
Elemen tersebut ialah Kura-kura Hitam (Black Turtle) atau 'Huo Xuan Wu', Pheonix Merah (Red Pheonix) atau 'Qian Zhu Que', Naga Hijau (Green Dragon) atau 'Zua Qing Long' dan Harimau Putih (White Tiger) atau 'You Bai Hu'.
Sebuah rumah yang berada di belakang bangunan besar dan tinggi adalah bagus kerana mempunyai sokongan yang kuat atau 'Kao Shan' disebabkan ada elemen Kura-kura Hitam. Rumah yang membelakangkan bukit juga memberi petunjuk baik kerana mudah mendapatkan bantuan.
Namun, jika rumah berhampiran pasar yang bising atau pusat hiburan, tidak akan mendapat bantuan yang diharapkan ketika menghadapi kesusahan. Oleh itu, alat perhiasan Feng Shui seperti kura-kura berkepala naga bersama pagoda perlu diletakkan.
Selain itu, penghuni akan bertuah jika bangunan di sebelah kiri lebih tinggi daripada tempat kediaman kerana ia membawa unsur Naga Hijau. Selain itu, jika terdapat banyak bangunan, kawasan perumahan, pokok-pokok tinggi dan bukit-bukau di sebelah kiri, akan sentiasa mendapat dorongan untuk melakukan pekerjaan yang diceburi.
Elemen Harimau Putih yang terletak di sebelah kanan rumah haruslah rendah dan tidak boleh tinggi daripada Naga Hijau. Jika keadaannya terbalik, isteri pemilik rumah akan lebih berkuasa daripada tuan rumah.
Kawasan perkuburan
Secara umumnya, Feng Shui di tanah perkuburan tidak sama seperti Feng Shui yang diketahui oleh masyarakat. Feng Shui di tanah perkuburan memerlukan lebih banyak kepakaran dan pengalaman untuk memperincikan setiap perkara apabila meninggal dunia.
Tanah perkuburan perlu memenuhi beberapa kriteria penting agar ahli keluarga yang masih hidup dapat hidup dengan tenang dan bernasib baik.
Menurut kepercayaan masyarakat Cina, kubur mestilah berada di kawasan lereng bukit supaya membawa tuah kepada si mati.
Kawasan yang baik mengikut kepercayaan masyarakat Cina ialah tempat yang membelakangkan bukit yang berunsurkan elemen Kura-kura Hitam sebagai simbolik kepada teras yang kukuh dan mempunyai aliran sungai atau lapangan tanah yang luas di bahagian depannya yang menunjukkan elemen Pheonix Merah.
Di bahagian kiri pula perlulah bahagian yang tinggi kerana menunjukkan elemen Naga Hijau. Manakala, di sebelah kanan perlu lebih rendah bagi menunjukkan elemen Harimau Putih.
VASTHU SASTRA DAN MASYARAKAT INDIA
Feng Shui dalam masyarakat India pula dikenali sebagai Vasthu Sastra, membantu mencapai kesempurnaan hidup. Mereka percaya bahawa Vasthu Sastra adalah fakta kehidupan dan bukannya sesuatu yang tahayul.
Vasthu Sastra adalah seni bina masyarakat India purba yang menumpukan kepada reka bentuk dan lanskap, dipercayai dibangunkan antara 10,000 S.M.
Masyarakat India percaya bahawa sesuatu boleh dibaiki sebelum menyusun semula tempat bekerja atau rumah dengan menggunakan mandala dalam Vaasu.
Mandala adalah satu rajah Vaasu iaitu pengamalnya akan berunding untuk memutuskan reka bentuk terbaik untuk sesebuah bangunan.
Vasthu Sastra menggunakan sistem grid tiga lapisan untuk penyediaan susun atur terbaik bagi rumah, pejabat atau tapak perdagangan.
Masyarakat India mempercayai Vasthu Sastra bukan sesuatu yang tahayul, sihir, dan bukan persoalan tentang iman, tetapi adalah satu fakta kehidupan.
Vasthu Sastra adalah seni bina India yang sangat lama. Cendekiawan India di zaman purba menciptanya untuk kebajikan manusia. Pengetahuan mengenainya membantu dalam keamanan mental, kesihatan, dan kekayaan.
Lima elemen asas
Dalam elemen bumi, pemilihan tapak pembinaan adalah sangat penting. Persekitaran yang hijau, ketersediaan air dan tanah amat sesuai untuk membina bangunan. Elemen air pula berkaitan dengan arah aliran. Aliran air domestik mesti keluar dari Utara ke Timur seperti air di bilik mandi kerana dianggap bertuah.
Elemen kebakaran pula yang melibatkan peralatan dapur, air dan sebagainya perlu diletakkan pada arah Tenggara.
Untuk elemen udara ia perlu memasuki bangunan Utara ke Timur. Semua bukaan untuk kemasukan udara seperti pintu, tingkap, penghawa dingin, beranda dan balkoni harus mengikut arah yang betul.
Elemen ruang pula mempunyai pengaruh yang banyak dalam mendapatkan tenaga darat tanpa halangan.
Namun, bangunan menjadi penghalang kepada kesan langit terbuka. Secara tradisinya setiap rumah di India mempunyai ruang terbuka atau Court Yard di pusat rumah.
FENG SHUI DALAM MASYARAKAT MELAYU
Seni ukiran sememangnya terkenal dalam tradisi masyarakat Melayu sejak dari dulu lagi. Menurut pengukir yang berpengalaman, terdapat beberapa kayu yang mempunyai semangat dari segi fizikal dan batin.
Orang-orang tua dahulu kala percaya bahawa kayu di hutan belantara mempunyai jenggi atau roh pada pokok dan ini menyebabkan ia berpuaka atau berpenunggu.
Ukiran dan tiang seri rumah
Peletakan kayu untuk tiang seri mempunyai caranya yang tersendiri iaitu dengan meletakkan bahagian akar kayu di pangkal tiang, manakala bahagian pucuk kayu diletakkan pada hujung tiang.
Tukang kayu akan turut serta semasa menebang pokok bagi mengelakkan kekeliruan. Bahagian akar dan pucuk kayu akan ditanda sebelum ditebang.
Pada kebiasaannya, penebang pokok akan memberi salam kepada pokok dan dan doa-doa tertentu akan dibaca dengan menghadap kiblat sebelum memulakan kerja menebang.
Sesetengah tukang kayu atau pengukir percaya bahawa mereka perlu berada di dalam hutan dalam tempoh tertentu sehingga mendapat pokok kayu yang bersemangat.
Bulan Islam yang sesuai untuk ke hutan adalah bulan Ramadhan, Syaaban, Zulhijah, Safar dan Rabiulakhir dan kerja-kerja menebang perlu dielakkan pada hari Rabu dan Sabtu.
Sebelum menebang pokok, upacara menepung tawar akan dilakukan untuk menghalau jenggi kayu tidak kiralah semangat itu baik atau jahat.
Kayu yang tidak berpenunggu akan menyebabkan sesuatu ukiran yang dihasilkan akan hilang seri dan tiada nilai seni.
Kayu merbau yang dipercayai menjadi tempat persinggahan makhluk halus misalnya tidak digunakan sebagai bahan binaan rumah terutamanya untuk membuat tiang seri kerana tiang seri adalah nadi atau semangat rumah.
HUKUM ISLAM
Dalam Islam, Feng Shui adalah bid'ah iaitu sesuatu yang diada-adakan dalam bentuk yang belum ada contohnya sama ada baik atau buruk.
Feng Shui terbahagi kepada tiga jenis bid'ah:
- Pertama, Bid'ah Mubahah kerana Feng Shui menyuruh kita menjaga kelestarian alam dengan cara membataskan pembangunan yang memaksa alam.
- Kedua adalah Bid'ah Makruhah kerana Feng Shui membuat perhitungan dengan menggunakan kompas dan 'ba gua' untuk menentukan arah yang baik bagi sesebuah bangunan atau kawasan.
- Ketiga adalah Bid'ah Muharromah kerana Feng Shui percaya dan yakin terhadap perkara yang bertentangan dengan syariat.
Contohnya, jika seseorang meletakkan benda, lukisan atau tempat air pada lokasi yang ditentukan, maka akan mendapat kemakmuran ekonomi.
Sebagaimana sabda Rasulullah SAW yang menyatakan bahawa: "Ketahuilah bahawa sebaik-baik ucapan adalah kitab Allah (Al-Qur'an), sebaik-baik petunjuk adalah petunjuk Muhammad SAW dan sejelek-jelek perkara agama sepeninggalanku adalah melakukan sesuatu yang baru dalam agama, yang demikian itu disebut bid'ah dan setiap bid'ah itu pasti sesat." (Hadis Riwayat Muslim)
Teori-teori Feng Shui tidak ada dalam dalil syarak, maka ia adalah Bid'ah Sayyiah kerana hal-hal yang diajar Rasulullah dengan bersumberkan Al-Quran dan As-Sunnah tidak dapat dipastikan kebenarannya.
Pembudayaan nilai Islam dalam rekabentuk rumah tradisional Melayu
Konsep pembudayaan masyarakat Melayu dahulu memang dikenali sebagai masyarakat yang sangat berpegang teguh kepada ajaran agama.
Reka bentuk rumah tradisional masyarakat Melayu juga mengambil kira batas-batas pergaulan serta hubungan antara lelaki dan perempuan.
Syariat Islam mewajibkan bilik tidur di antara anak lelaki dan perempuan diasingkan bagi mengelakkan berlakunya perkara yang tidak diingini seperti sumbang mahram.
Selain itu, rumah Melayu mempunyai ciri-ciri keislaman yang terdapat pemisahan bagi tetamu lelaki dan perempuan.
Ruang beranda lazimnya menjadi tempat bagi kaum lelaki berhimpun sebaliknya ruang tamu dan dapur untuk kaum wanita berbual-bual dan menyediakan hidangan.
Tempayan atau guri diletakkan di setiap anak tangga bertujuan mencuci kaki sebelum menaiki rumah kerana masyarakat Melayu amat mementingkan kebersihan diri dan rumah.
Rumah Melayu juga memisahkan bilik air dan tandas daripada struktur rumah seperti binaan masjid atau surau yang memisahkan struktur masjid daripada tandas atau bilik air.
Bentuk binaan tandas
Melayu juga menepati tuntutan syariat antaranya tidak mengadap kiblat dan tidak membelakangi kiblat, mestilah tertutup dari pandangan umum, mengelakkan bau busuk, jauh daripada saliran atau sungai, jauh daripada rumah atau penempatan umum.
Aspek keselesaan
Struktur tiang rumah yang tinggi bertujuan membenarkan peredaran udara yang baik di bahagian bawah rumah kerana udara dapat mengalir dengan baik melalui celah-celah lantai. Kayu merupakan bahan utama penghasilan rumah tradisional Melayu.
Dari segi keselesaan, binaan daripada kayu mempunyai tahap penyerapan haba yang rendah sekali gus mengurangkan haba di dalam rumah dan menjadikan penghuni merasa lebih selesa.
Struktur bumbung yang dihasilkan daripada daun nipah, diikat dengan rotan nipis. Daun nipah senang diperolehi dan tahan lebih lama serta dapat mengurangkan penyerapan haba secara optima daripada sinaran matahari.
Menanam pokok di halaman dan di sekeliling rumah telah berfungsi sebagai penanda membezakan sempadan tanah dengan orang lain. Maka pagar tidak perlu di kawasan rumah mereka. Pokok-pokok ini akan membebaskan wap air yang akan menyejukkan kawasan sekitar rumah dan halaman.
Wallahu a'lam.
BACA INI JUGA:
- Ritual 'Lukat Geni' Bakar Diri Untuk Bersihkan Dosa Masyarakat Bali
- Kenapa Tarian Tradisi Mak Yong Di Haramkan?
sumber: 1 | 2
