Apa Sebenarnya Shinto, Agama Rasmi Negara Jepun?

Shinto merupakan ajaran agama di Jepun yang sangat sukar dikelaskan kerana pada satu pihak, ia boleh dianggap sebagai satu bentuk animisme yang lebih sofistikated dan boleh dianggap sebagai agama awal, manakala yang lain pula, kepercayaan dan cara pemikiran Shinto terbenam jauh ke dalam minda luar sedar masyarakat Jepun moden.

Amaterasu, Dewi Matahari
Amaterasu, Dewi Matahari.

Shintō membabitkan penyembahan Kami, yang boleh diterjemahkan sebagai Dewa, penunggu (nature spirits), atau kehadiran semangat.

Sesetengah Kami terbatas di suatu tempat dan boleh dianggap sebagai penunggu atau asal sesuatu tempat, tetapi sesetengah yang lain melambangkan objek semula jadi yang penting atau kejadian, sebagai contoh, Amaterasu, Dewi Matahari.

Shen Dao

Perkataan Shinto dicipta daripada gabungan dua huruf bahasa Cina (神道, dibaca shen dao menurut bacaan Cina moden).

Perkataan pertama bererti "ketuhanan" atau "Tuhan" dan boleh juga dibaca sebagai "kami" dalam bahasa Jepun.

Huruf kedua bererti "jalan" atau "arah," ialah perkataan yang digunakan bagi perkataan "Taoisme" dan dengan itu, Shinto secara harafiahnya bererti, laluan ke arah ketuhanan 'kami'.

Selepas Perang Dunia II, Shinto kehilangan statusnya sebagai agama kebangsaan; kebanyakan amalan dan ajaran Shinto, yang dititikberatkan sebelum perang, tidak lagi diajar atau diamalkan walaupun sesetengahnya kekal sebagai aktiviti harian seperti omikuji.

Sejarah Shinto

Asal usul Shinto lenyap dalam lipatan sejarah, tetapi kemungkinan ia bertapak pada akhir tempoh Jomon.

Terdapat beberapa teori mengenai leluhur penduduk Jepun masa kini, tambahan kepada teori yang diterima umum mengenai perpindahan dari Asia Tengah atau Indonesia, teori yang kurang dikenali mencadangkan hubungan antara amalan Shinto moden dan tradisi Yahudi silam.

Kemungkinan, selepas ketibaan leluhur Jepun kini, setiap puak dan kawasan mempunyai Dewa-dewa dan upacara mereka sendiri tanpa sebarang kaitan rasmi antara sesebuah kawasan.

Dengan kebangkitan kuasa leluhur keluarga Imperial mengatasi kumpulan lain, berhala leluhur mereka mengatasi dewa kumpulan yang lain, walaupun sistem berlainan masih wujud.

Buddha

Pengenalan penulisan pada abad ke-5 dan Buddha pada abad ke-6 memberikan kesan besar terhadap perkembangan sistem kepercayaan Shinto tunggal.

Dalam tempoh yang singkat, Kojiki (RekodPm, 712) dan Nihonshoki (Sejarah Jepun, 720) ditulis dengan mengumpul mitos dan legenda yang ada menjadi penceritaan bergabung (unified account).

Gambaran ditulis dengan dua matlamat

Pertama, penceritaan sofistikated dan pengenalan tema Taois, Konfusian dan Buddha dalam penceritaan bertujuan bagi mengagumkan negara Cina dengan kemajuan Jepun.

Orang-orang Jepun yang berasa terancam dengan budaya Cina yang lebih maju dan berharap untuk menghasilkan hasil kerja yang setanding.

Kedua, penceritaan tersebut bertujuan bagi mengukuhkan sokongan bagi pengesahan Maharaja, berasaskan leluhur keturunan daripada Dewi Matahari (Sun Goddess) Amaterasu.

Kebanyakan kawasan Jepun moden berada di bawah kawalan keluarga Maharaja dan kumpulan etnik saingan (kemungkinan termasuk, leluhur Ainu) terus menentang pencerobohan Jepun.

Mitos

Analogi mitos (mythological anthologies), bersama dengan anologi puisi lain seperti Manyoshu dan yang lain, kesemuanya bertujuan menekankan kepada yang lain mengenai kewibawaan keluarga Maharaja dan amanah para dewa untuk memerintah Jepun.

Pandangan selaras (syncretic) Kukai diterima ramai sehingga akhir tempoh Edo yang pada masa itu, terdapat kebangkitan kembali minat mengenai "pengajian Jepun," kemungkinan disebabkan polisi negara tertutup.

Pemulihan Meiji

Pada abad ke-18, ramai golongan terpelajar Jepun, terutamanya Motoori Norinaga (1730 – 1801), cuba untuk mengenali Shinto "sebenar" daripada pengaruh asing.

Cubaan itu tidak berjaya, kerana seawal Nihonshoki, sebahagian daripada mitos jelas diserap daripada doktrin Cina.

Sebagai contoh, pasangan dewa pencipta Izanami dan Izanagi jelas setanding dengan Yin dan Yang bagaimanapun, cubaan tersebut menjadi pelantar bagi kebangkitan Shinto negara, selepas pemulihan Meiji.

Berikutan pemulihan Meiji, Shinto dijadikan agama rasmi Jepun dan gabungannya dengan Buddha diharamkan.

Semasa tempoh ini, dirasakan bahawa Shinto diperlukan bagi menyatukan negara di bawah Maharaja sebagai proses memodenkan dengan seberapa cepat yang mungkin.

Ketibaan kapal perang Barat dan keruntuhan kesyogunan menyakinkan orang ramai bahawa negara perlu bersatu sekiranya tidak ingin dijajah oleh kuasa asing.

Dengan itu, Shinto digunakan sebagai alat bagi menggalakkan penyembahan Maharaja (Empayar) dan Shinto dieksport ke jajahan yang ditawan seperti Hokkaido dan Korea.

Era Shinto sebagai agama kebangsaan berakhir secara tiba-tiba dengan tamatnya Perang Dunia II.

Jelas bahawa Kami telah gagal untuk mendatangkan Angin Tuhan (Divine Wind) (kamikaze) untuk mematahkan penjajah asing.

Pegangan Agama Merosot

Sejurus selepas perang, Maharaja turut mengeluarkan kenyataan yang membatalkan tuntutannya sebagai status "dewa hidup".

Selepas perang, kebanyakan orang Jepun telah mempercayai bahawa "hubris" Empayar mendorong kepada kejatuhan mereka.

Keghairahan menjajah negara asing telah membutakan pemimpin mereka mengenai kepentingan tanah air sendiri.

Ketika tempoh selepas perang, pelbagai "agama baru" muncul, kebanyakan mereka kononnya berasaskan Shinto, tetapi secara keseluruhan ketaatan penduduk Jepun kepada agama merosot.

Selepas perang, Shinto kebanyakkannya kekal tanpa menumpu kepada mitos atau kebenaran oleh dewa (divine mandate) kepada keluarga Maharaja.

Sebaliknya, kuil lebih cenderung membantu orang miskin biasa mendapatkan nasib yang lebih baik dengan cara mengekalkan hubungan baik dengan nenek moyang mereka dan Kami yang lain.

Cara pemikiran Shinto kekal menjadi cara pemikiran penduduk Jepun yang penting, walaupun jumlah penduduk yang mengaku diri mereka taat beragama merosot dengan teruk.

Kehidupan Duniawi

Hidup selepas mati bukannya matlamat utama dalam kepercayaan Shinto dan lebih banyak tekanan diberikan kepada kehidupan duniawi, bukannya persediaan untuk dunia selepasnya.

Shinto tidak mempunyai set dogma tertentu, tiada tempat suci untuk disembah, tiada orang atau kami dianggap lebih suci dan tiada cara menyembah yang khusus.

Sebaliknya, Shinto merupakan himpunan kaedah dan upacara bertujuan untuk menyelaraskan hubungan manusia hidup dengan kami.

Perlakuan ini bermula secara organik di Jepun melangkau beberapa abad dan dipengaruhi oleh hubungan Jepun dengan agama negara lain, terutamanya China.

Sebagai contoh, perkataan Shinto sendiri berasal daripada bahasa Cina dan kebanyakan pengukuhan pengkodifikasian mitos Shinto dilakukan dengan matlamat khas bagi menjawab pengaruh budaya Cina.

Contohnya, Shinto secara berterusan memberi kesan pada pelaksanaan agama lain di Jepun terutamanya, seseorang dapat membina kes untuk berbincang mengenainya di bawah tajuk Buddha Jepun, kerana kedua-dua agama telah mempunyai kesan yang mendalam sesama sendiri sepanjang sejarah negara ini.

Tambahan lagi, kepercayaan Jepun moden yang muncul semenjak akhir Perang Dunia II telah menunjukkan pengaruh Shinto yang jelas.

Semoga memberi manfaat.

BACA INI JUGA:

sumber: wikipedia